Świat zmienia się na naszych oczach. Postępuje urbanizacja, zmiany w środowisku naturalnym i klimacie również odciskają swoje piętno. Mają miejsce katastrofy naturalne oraz wojny. Wszystko to sprawia, że niektóre miejsca na Ziemi mogą zniknąć całkowicie albo zmienić się nie do poznania. Żeby zobaczyć niektóre z nich trzeba się spieszyć. Choć może się okazać, że nasza chęć eksploracji może się przyczynić do szybszego zniszczenia tych miejsc. Zobacz miejsca, którym grozi zniszczenie. Jedno z nich znajduje się w Polsce!
Monitorowaniem zagrożonych miejsc zajmuje się World Monuments Found i to oni skompilowali poniższą listę. Ta międzynarodowa organizacja powstała w 1965 roku. Jej celem jest ochrona światowej architektury historycznej i dziedzictwa narodowego. Robi to poprzez działanie w terenie, dotacje i edukację. Począwszy od 1996 roku, WMF co dwa lata publikuje listę World Monuments Watch.
Tuszetia, Gruzja
Region Tuszetia rozciąga się na 4 górskie doliny środkowego Kaukazu we wschodniej Gruzji. Cały ten obszar jest obecnie objęty ochroną ze względu na niezwykłe warunki naturalne i unikalne dziedzictwo kulturowe tamtejszej społeczności. Nadal istnieje tam kilkadziesiąt niewielkich osad, wciśniętych pomiędzy wysokie góry i równie wysokie wodospady. Przez wiele wieków był to całkowicie niezależny region, z wieloma fortyfikacjami i innymi śladami skomplikowanej historii. Nie jest łatwo się ta dostać, co w pewnej mierze chroni Tuszetię przed nadmiarem turystów. Obecnie jednak Gruzja mocno się rozwija i ma w planach rozwój infrastruktury również w tym regionie. Przeprowadzenie autostrady wzbudza jednak olbrzymie emocje – Tuszetia zamiast zrównoważonej turystyki skazana będzie na turystykę masową. A taka zamiana zwykle kończy się zniszczeniem zarówno kultury i zwyczajów mieszkańców jak i zaburzeniem równowagi naturalnej.
Tutaj znajdziesz tanie loty do Gruzji
Wyspa Wielkanocna
Cała Wyspa Wielkanocna jest objęta ochroną. Została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Park Narodowy Rapa Nui jest niesamowitym miejscem – choć wyspę zbadano wszerz i wzdłuż nadal niektóre znajdujące się na niej pozostałości dawnej kultury stanowią nierozwikłaną zagadkę. I ta właśnie niezwykłość przyciąga na Wyspę Wielkanocną turystów. Specjalnie dla nich powstało centrum turystyczne na obrzeżach Orongo, wioski wciśniętej pomiędzy krater wulkanu a klify wysokie na 300 metrów. To jedno z najbardziej wartościowych i unikalnych wykopalisk archeologicznych na wyspie. Coraz większa liczba odwiedzających stała się zagrożeniem dla istnienia tego miejsca. Najbardziej odczuwają to petroglify, czyli naskalne rysunki, powstałe na kruchej bazaltowej skale. Część z nich już została zniszczona, pozostałe są na tyle niestabilne, że ich skruszenie może nastąpić w każdym momencie.
Klasztor Czojdżin-lamy w Ułan Bator
Mongolia kojarzy się głównie z bezleśnymi krajobrazami i ogromną pustą przestrzenią. Jednak ma również wiele unikalnych zabytków. Jednym z nich jest Klasztor Czojdżin-lamy w Ułan Bator. To wyjątkowy przykład wpływów chińskiej architektury, na który składają się budynki z niebieskiej cegły z drewnianymi dachami wspartymi na słupach i ozdobionymi zielonymi płytkami. Kompleks składał się z pięciu świątyń poświęconych różnym bóstwom. Do czasów obecnych w stanie nienaruszonym przetrwał zaledwie jeden budynek. Od czasów chińskiej Rewolucji Kulturalnej aż do 1990 roku w Mongolii obowiązywał zakaz zgromadzeń religijnych. Obecnie trwają prace konserwatorskie by uchronić ten niezwykły budynek przed zniszczeniem.
Znajdź tanie loty do Ułan Bator
Święta Dolina Inków
4 miliony turystów. Tyle właśnie ludzi odwiedza rocznie region Cusco, w którym znajduje się Święta Dolina Inków. Prawie każdy, kto leci do Peru planuje odwiedzić to miejsce. Dolina wciśnięta jest w góry pomiędzy Machu Picchu a Cusco i stanowi jedną z najbardziej znanych pozostałości po Imperium Inków. W czasach świetności znajdowały się tam rezydencje najbogatszych, obecnie zamieszkuje ten rejon niewielka społeczność posługująca się językiem Quechua. By jeszcze zwiększyć ruch turystyczny i napędzić gospodarkę, władze Peru postanowiły w Dolinie wybudować lotnisko. Jednak budowa wiąże się z dużymi kontrowersjami, zwłaszcza że eksperci obawiają się zniszczenia inkaskich zabytków. Nowy port lotniczy ma powstać w miejscowości Chinchero. Pomysł ten narodził się już 6 lat temu, jednak prace nie ruszyły aż do stycznia 2019 roku. Inwestycja od samego początku wzbudza mocno mieszane opinie: pomysłodawcy twierdzą, że pomoże w rozwoju turystyki, naukowcy sądzą, że przyczyni się do zniszczenia ruin starożytnego miasta.
Znajdź tanie loty do Cusco
Dzielnica willowa Axerquia w Kordobie
Historyczne centrum Kordoby w Hiszpanii jest jedną z największych dzielnic w Europie wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miało to miejsce w 1984 roku, a oznaczenie rozszerzyło się na całą dzielnicę w 1994 roku. Ze względu na swój charakter i niesamowite zabytkowe dzielnice z wąskimi uliczkami, Kordoba przyciąga miliony turystów rocznie. Stała się przez to kolejnym miejscem w Europie, gdzie toczy się debata o przytłaczających skutkach masowej turystyki na życie lokalnych społeczności. Willowa dzielnica Axerquia zmaga się w wyludnieniem – mieszkańcy przenoszą się w inne miejsca, bo nie mogą wytrzymać życia w centrum atrakcji turystycznej. Ze względu na to, zabytkowe domy coraz trudniej utrzymać w dobrym stanie, a depopulacja przynosi zatrważający efekt miasta – widma.
Znajdź tanie loty do Granady (117 km od Kordoby)
Świątynie w Dolinie Katmandu w Nepalu
Gdzie znajdziesz setki o ile nie tysiące świątyń i świętych miejsc? W Dolinie Katmandu! Lud Newar zamieszkujący ten region praktykuje specyficzną formę buddyzmu. Stawiają oni świątynie i kapliczki na cześć swoich zmarłych. Jednak nie są to miejsca prywatne, a raczej miejsca kultu odwiedzane przez wszystkich i stawiane w przestrzeni publicznej. Ze względu na postępującą i nie do końca planowaną urbanizację doliny, każde miejsce jest na wagę złota. Dlatego liczne z kapliczek już zostały wyburzone, a na ich miejscu pojawiły się budynki mieszkalne lub drogi. Te, które ocalały nadal nie mają pewnego losu. Trwa walka o ich ocalenie – lokalne społeczności starają się powstrzymać niszczenie ich świętych miejsc.
Tutaj znajdziesz tanie loty do Katmandu
Kaplica Kindlera, Pabianice
Rozpadająca się zabytkowa kaplica? W Polsce można natrafić na wiele takich obiektów. Jednak kaplica Kindlera jest miejscem dość nietypowym. To pozostałość po włókienniczym dziedzictwie Pabianic, po czasach kiedy to miasto waz z Łodzią stanowiło tekstylną stolicę Polski. Rudolf Kindler postawił ją by podkreślić swoją pozycję społeczną i bogactwo (miał drugą największą fabrykę w regionie). Została zbudowana w stylu wiedeńskiej secesji, z otwartą przestrzenią wewnątrz i witrażami w oknach. Dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności stara kaplica została wyznaczona jako priorytet w akcji rewitalizacyjnej Pabianic. Odrestaurowana kaplica pomogłaby wciągnąć w życie społeczne większą liczbę mieszkańców i zwiększyłaby szanse na zachowanie industrialnej historii tego miasta. Jak potoczą się jej losy, zobaczymy w najbliższych latach.
Dotychczas polskie zabytki pojawiły się w zestawieniu dziewięciokrotnie. Wśród nich był m.in.: Teatr Stary w Lublinie, szpital Jerozolimski w Malborku, kaplica Scheiblera w Łodzi.
Tutaj znajdziecie pozostałe zagrożone miejsca.
