Syros, najbardziej katolicka wyspa w prawosławnej Grecji, słynie z bogatej kultury, romantycznych nadmorskich kurortów oraz imponującej architektury. To zdecydowanie jedna z najciekawszych cykladzkich wysp. Zauroczy was wspaniałymi krajobrazami, elegancką atmosferą i lokalnymi produktami.
Ermupoli – szyk w cykladzkim stylu
Stolica archipelagu Cyklad, założona przez uchodźców z Chios na cześć patrona kupców Hermesa (stąd jej nazwa), to niewątpliwie eleganckie miasto. Wystarczy spojrzeć na majestatyczny Urząd Miasta, który wyszedł spod ręki słynnego architekta Ernsta Zillera. W gmachu mieszczą się warte odwiedzenia Muzeum Replik Sztuki Cykladzkiej oraz Muzeum Archeologiczne, gdzie można obejrzeć słynne cykladzkie figurki i przedmioty z osady Chalandriani datowane na III w p.n.e. Budynek usytuowany jest na otoczonym palmami i kawiarniami marmurowym Placu Miaouli wyglądem przypominającym place nowoczesnych europejskich miast.
Szyku zadają także stara arystokratyczna dzielnica Vaporia wypełniona niegdyś należącymi do kapitanów neoklasycystycznymi rezydencjami oraz stylowy, odnowiony Teatr Apollo, a także liczne muzea i galerie. Tutaj mieści się słynny prawosławny kościół Agios Nikolaos należący do piątki największych w Grecji, który charakteryzuje się niebieską kopułą. Wykonany z marmuru imponuje nie tylko z zewnątrz. Warto zwrócić uwagę m.in. na nietypową ambonę zwieńczoną głową anioła oraz fresk na kopule przedstawiający całą postać Chrystusa.
Zabytki religijnego świata
Ermupoli położona jest na stokach dwóch wzgórz, na szczytach których znajdują się katedry: prawosławna (Anastassis) i katolicka (Agios Georgios). Te wyznaczały dawniej centra dwóch dzielnic podzielonych wyznaniowo: prawosławnej Vrondado i katolickiej Ano Siros, która obecnie stanowi odrębną miejscowość. Na szczycie Vrondado mieści się prawosławny kościół Anastassis (Zmartwychwstania) wybudowany w 1821 r. Jednak najważniejszym kościołem na wyspie jest leżący w pobliżu Urzędu Miasta Metamorfosis – świątynia-monument zbudowana w 1824 r. przez uchodźców z Psary i Chios. Najważniejszymi jego cechami są czarno-biała mozaika na dziedzińcu oraz wspaniałe przykłady hagiografii z XIX w. Kolejnym kościołem wartym zobaczenia jest Kimisis tis Theotokou, co oznacza Wniebowzięcie Marii Panny. Prócz okazałej architektury i niesamowitych dekoracji na uwagę zasługuje ikona Maryi Dziewicy wykonana w 1562 r. przez Dominikosa Theotokopoulosa, czyli słynnego El Greco.
Ano Syros – średniowieczny czar
Miejscowość słynie z licznych kościołów, wąskich uliczek i malowniczych domów połączonych schodami oraz tradycyjnych tawern z muzyką na żywo. Jedną z najciekawszych charakterystyk Ano Syros, ale i całej wyspy, jest duża ilość kościołów katolickich (Ano Siros uznawane jest nadal za dzielnicę katolicką). Najważniejszym z nich jest Agios Georgios zbudowany w 1200 r. na najwyższym punkcie wzgórza. To olbrzymi kompleks z imponującymi wnętrzami, w którym znajdują się piękne ikony i malowidła. Do Agios Georgios można się dostać na parę sposobów. Proponuję zmierzyć się z ulicą-schodami, która stanowi labirynt uliczek z ciasno poustawianymi domami. Gdy już znajdziecie się na szczycie, czeka was nagroda w postaci wspaniałej panoramy, jaka rozciąga się na okolicę.
Jedną z głównych atrakcji Ano Syros jest Muzeum Markosa Wamwakarisa poświęcone życiu i twórczości muzycznej jednego z najważniejszych wykonawców rebetiko (muzyki ulicy) urodzonego na Syros. Typowym instrumentem dla tej muzyki jest buzuki (przypominający mandolinę), którego Wamwakaris był wirtuozem. Przestrzeń, w której znajduje się ekspozycja, stanowiła dom muzyka i miejsce, w którym tworzył. Warto także odwiedzić Muzeum Tradycyjnych Zawodów, gdzie zobaczycie przedmioty używane przez mieszkańców w ich codziennym życiu i pracy. A jak już zmęczycie się zwiedzaniem, proponuję wstąpić do Maison de Meze na małą przekąskę i szklaneczkę tsipouro.
Kini – romantyczna wioska rybacka
Leżąca pośrodku zachodniego wybrzeża Kini to rybacka wioska z prężnie rozwijającym się zapleczem turystycznym. Słynie z możliwości obejrzenia pięknego zachodu słońca i doskonałego jedzenia, którego będziecie mogli spróbować m.in. w restauracji Allou Yialou specjalizującej się w rybach i owocach morza. Z tutejszego malutkiego portu można udać się na wycieczkę łodzią Perla 1 z kapitanem Nikosem na północne plaże, które są trudno dostępne od strony lądu lub odwiedzić pobliskie Delfini (na północy) i Lotos (na południu). W porcie znajduje się również ciekawy pomnik – syreny, która ratowała marynarzy. Jeśli znajdziecie się w Kini 29 czerwca czeka was Fotaerides – fiesta ku czci Św. Piotra, której towarzyszą uczta i tańce.
Poseidonia – w odwiedzinach u arystokratów
Leżąca w zatoce Finikas miejscowość początkowo znana była jako Della Grazia w nawiązaniu do kościoła katolickiego Madonna de la Gratsia. Później została przemianowana na Poseidonię ku czci greckiego boga mórz. To jedna z zamożniejszych miejscowości na wyspie. Nadal mieszczą się tu piękne wille w stylu neoklasycystycznym stanowiące letnie domy majętnych ludzi. Z ciekawostek – stąd pochodził Ferekydes – wynalazca greckiego zegara słonecznego, którego popiersie można znaleźć na szczycie Ano Syros. Fani windsurfingu powinni udać się na plaże Agathopes i Voulgari, a miłośnicy architektury i dekoracji wnętrz do Rezydencji Tsiropinas. Ten historyczny budynek wykonany z kamienia stanowi doskonały przykład letniej rezydencji arystokratów z początku XX w.
Różnorodna i bogata, czyli kuchnia na Syros
Tutejsze specjały różnią się od tych, które można znaleźć na pozostałych Cykladach ze względu na wpływ – także kulinarny, jaki inne kultury wywarły na wyspę. I tak uchodźcy z Chios i Azji Mniejszej zapoznali mieszkańców Syros z tureckimi słodyczami, a uciekinierzy ze Smyrny przywieźli ze sobą orientalne przyprawy. A to tylko jedne z wielu przykładów. Kulturowy i przy tym kulinarny miszmasz zaowocował unikalnymi przepisami. Nic dziwnego więc, że tutejsze potrawy są jedyne w swoim rodzaju i stanowią niezwykłą kombinację smaków: wieprzowina z pigwą, gotowane mięso z karmelizowanymi pomidorami czy pieczona ryba z ziołami i rodzynkami.
Warto również spróbować lokalnych produktów, których na wyspie nie brakuje. Na uwagę zasługuje ser San Michalis – jeden z najdroższych w Grecji, wzorowany na serze pecorino, świetnie komponujący się z dżemem figowym oraz melonem. Wielbiciele słodyczy również nie będą zawiedzeni. W rodzinnym zakładzie Antoniosa Levadarasa produkuje się najsłynniejsze w Grecji loukoúmi (galaretki posypane cukrem pudrem). Polecam także spróbować halvadopity – ciastka nugatowego składające się z miodu, wanilli oraz migdałów.
Apano Meria – najciekawsze krajobrazy na Syros
Północna część wyspy Syros, w tym Apano Meria, to doskonałe miejsce na piesze wycieczki. Większość tras jest oznakowana, a widoki zachwycające. To górzysty region ze starożytnymi ścieżkami, które prowadzą przez niesamowite krajobrazy opuszczonych pól tarasowych, podupadłych młynów, jaskiń, mostów, stromych urwisk, naturalnych źródeł i małych wąwozów do dziewiczych plaż. Apano Meria jest wpisana do programu NATURA 2000 – stanowi obszar chroniony ze względu na bogatą faunę i florę. W Apano Meria znajdują się również urzekające plaże jak Varvaroussa, Aetos, Marmari i słynna Zatoka Grammata z wyrytymi na skałach hellenistycznymi inskrypcjami. Marynarze cumowali tutaj statki i łodzie, gdy pogoda nie pozwalała im na kontynuowanie podróży. W tym czasie modlili się do bogów, dziękując za ocalenie i prosząc o poprawę pogody, żeby mogli wyruszyć w dalszą drogę. Słowa modlitw drążyli w skałach, stąd wzięła się nazwa zatoki, bo grammata oznacza litery.
Kastri i Chalandriani – archeologiczne perełki
W północnej części wyspy znajdują się dwa stanowiska archeologiczne o dużym znaczeniu. Chalandriani, prehistoryczne akropolis datowane na III w. p.n.e., zostało odkryte w trakcie wykopalisk prowadzonych przez Christosa Tsountasa pod koniec XIX w. i stanowi jedno z najważniejszych odkryć na całych Cykladach. Z kolei w Kastri zobaczycie ruiny dawnej Cytadeli oraz prehistoryczne osady, których pozostałości są wciąż widoczne. W trakcie wykopalisk odkryto prehistoryczny cmentarz. W 600 grobowcach znaleziono istotne przedmioty kultury cykladzkiej, które są wystawione w Muzeum Archeologicznym w Ermupoli. W Kastri odkryto różnego rodzaju wazy, biżuterię, przedmioty domowego użytku, co oznaczało, że była to wysoce rozwinięta osada. Chalandriani i Kastri połączone są ze sobą długą i wyboistą ścieżką, którą jednak warto pokonać, żeby odbyć tak niezwykłą lekcję historii.
Jak dostać się na wyspę Syros?
Nie ma bezpośrednich lotów z Polski na Syros. Należy dolecieć do Aten i stamtąd na Syros.
Tańszą opcją będzie dostać się na Syros promem z Pireusu.
Poniżej mamy dla Was oferty na najlepsze okazje na loty do Grecji:
