Weekend w Moskwie

Moskwa to najwspanialsze miasto Rosji – tutaj jak w lustrze odbijają się specyficzne rosyjskie cechy narodowe. Ta ogromna metropolia potrafi zaczarować każdego. Wprawdzie z pobytem tutaj wiążą się liczne ograniczenia oraz kaprysy pogody, jednak z pewnością warto się tu wybrać. Z jednej strony Moskwa to kilkaset lat tradycji, z drugiej jest to najważniejsze pod względem gospodarczym i finansowym miejsce w tym kraju, nowoczesne i dynamiczne. Mimo że stolicę zamieszkuje jedynie około 10% ludności kraju, aż 25% PKB Rosji powstaje właśnie tutaj.

Hotel Ukraina w Moskwie - jedna z 7 sióstr Stalina

Fot. okanet / SXC

Będąc w Moskwie warto pamiętać, że Rosja, mimo rozluźnienia stosunków wewnętrznych i międzynarodowych, nadal pozostaje mocarstwem rządzonym silną ręką, gdzie władza zawsze znaczy więcej niż obywatel. Z turystycznego punktu widzenia jest to ważne dlatego, że chcąc pozostać w stolicy Rosji dłużej niż 3 dni należy zarejestrować się w urzędzie. Dla uniknięcia nieprzyjemności i mandatu powinno się zawsze mieć przy sobie bilet dokumentujący datę naszego przyjazdu do Moskwy. Zwiedzając zabytki stolicy Rosji warto zdać sobie sprawę, że jest to według statystyk najzamożniejsze miasto świata: mieszka w nim 33 obywateli o majątku powyżej miliarda dolarów (więcej niż w Nowym Jorku) oraz około 30 tys. obywateli o majątku powyżej miliona dolarów. Powoduje to między innymi, że Moskwa jest też jednym z najdroższych miast na świecie i nie chodzi tutaj jedynie o towary luksusowe, ale o koszty utrzymania w ogóle.

Zwiedzanie Moskwy rozpocząć należy od serca tego miasta - Kremla, czyli dawnego zabudowania warownego, służącego za siedzibę najważniejszych władz w Rosji. Związek samej nazwy Kreml z siedzibą władzy jest tak silny, że w potocznej mowie często używa się tych słów zamiennie. Historia warownego grodu, usytuowanego na moskiewskim wzgórzu w centrum miasta, sięga samych początków Moskwy, jednak obecny stan tego niemal 30-hektarowego kompleksu to efekt prac prowadzonych na początku XVI wieku. W jego skład wchodzą liczne cerkwie, 20 baszt (z których najwyższa - Wieża Spasska liczy aż 71 m wysokości), wnętrza pałacowe, sobory i wiele innych. Na Kremlu można także zobaczyć armatę o największej na świecie średnicy, nazywaną Car Puszka (kaliber 900 milimetrów, niemal 40 ton wagi, ponad 400 lat historii) oraz największy na świecie dzwon – Car Kołokoł. Co ciekawe, dzwon nigdy nie zadzwonił, ponieważ jeszcze podczas studzenia zalany został wodą z gaszenia pożaru, który wybuchł w jego pobliżu, i pękł. Obecnie to arcydzieło sztuki ludwisarskiej oraz zdobniczej, ustawione na postumencie, stanowi jedną z największych atrakcji Kremla w Moskwie. Warto poświęcić trochę cennego czasu i odwiedzić wszystkie świątynie położone w obrębie warowni. 5 złotych kopuł Cerkwi Zaśnięcia NMP widocznych jest z daleka na Placu Soborowym Kremla, a skromna fasada z jasnego wapienia w żadnym stopniu nie zapowiada cudów, jakie można zobaczyć wewnątrz. Przede wszystkim chodzi o niesamowity 16-metrowy ikonostas oraz freski zdobiące ściany tego kościoła. Właśnie w soborze Zaśnięcia NMP miała miejsce koronacja cara Iwana IV Groźnego w roku 1547. Kolejnym wartym odwiedzenia kościołem jest Cerkiew Złożenia Szat, wzniesiona w XV wieku – jedyna spośród świątyń kremlowskich, której architektura i zdobienia nie wykazują żadnych zachodnich naleciałości. Świątynia połączona jest z Soborem Zaśnięcia NMP, a obecnie w jej wnętrzu znajduje się muzeum drzeworytnictwa. Również na Placu Soborowym znajduje się Cerkiew Zwiastowania - w dawnych wiekach prywatny kościół rodziny carskiej, jego kapłan był również spowiednikiem królewskiego rodu. Znaczącą rozbudowę świątynia zawdzięcza carowi Iwanowi IV Groźnemu, obecnie można podziwiać tam arcydzieła ikonografii tworzone przez tak wybitnych artystów jak Andriej Rublow oraz Teofan Grek. Obok znajduje się Sobór Michała Archanioła, który stanowił w dawnych wiekach miejsce wiecznego spoczynku kolejnych carów. To właśnie tutaj, w kryptach pod świątynią, znajduje się grób Iwana IV Groźnego. Wielbiciele dawnego uzbrojenia mogą również na Kremlu zwiedzić dawny arsenał, zbrojownie, baszty oraz mury obronne.

Panorama moskiewskiego Kremla nocą

Fot. SXC

Stamtąd swe kroki skierować możemy na Plac Czerwony – centralne miejsce stolicy Rosji. Zobaczymy tam kolejną interesującą cerkiew, tym razem pod wezwaniem Wasyla Błogosławionego, którą wzniesiono w XVI wieku. Przy odrobinie szczęścia i cierpliwości napotkamy też jedną z najdziwniejszych atrakcji turystycznych Moskwy – Mauzoleum Lenina. Marmurowy budynek stworzony tylko w jednym celu – bo przechowywać w nim i udostępniać odwiedzającym szczątki Wodza Rewolucji. O ile tłumy przychodzące tam w czasach komunistycznych były zrozumiałe, o tyle teraz kolejki Rosjan (oraz oczywiście turystów) ustawiające się w godzinach odwiedzin przed mauzoleum są zadziwiające. Jednak będąc w Moskwie i mając tę możliwość warto odwiedzić Towarzysza Lenina – szczególnie dla młodych osób ta wizyta może stać się swoistą podróżą w czasie. Dodajmy jednak, że mieszkańcy Moskwy i w ogóle Rosjanie bardzo poważnie traktują mauzoleum i jakiekolwiek nietaktowne zachowanie spotka się na pewno z ich ostrą reakcją.

Popołudnie możemy przeznaczyć na spokojne spacery uliczkami Moskwy i znalezienie restauracji, w której ceny będą w miarę przystępne (pamiętajmy, że stolica Rosji to drogie miasto). Później natomiast warto skierować swe kroki do najważniejszego moskiewskiego muzeum – Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina, gdzie w czterech potężnych budynkach (dwa w samym centrum Moskwy, dwa nieco bardziej na uboczu) zgromadzono bardzo cenne dzieła sztuki. W skład ekspozycji wchodzą między innymi płótna Van Gogha, Gaugina, Picassa, Matisse'a oraz kilka starożytnych artefaktów. Na koniec dnia można pospacerować pośród sklepów i galerii najbardziej znanej ulicy w Moskwie, czyli Arbatu. Obecnie jest to nowoczesny deptak zamknięty dla ruchu samochodowego, lecz w przeszłości było inaczej – ulica była ruchliwa i modna w pewnych kręgach, a w jej pobliżu chętnie osiedlali się artyści, rzemieślnicy i intelektualiści. Dziś - pełna kawiarenek i restauracji, w dawnych czasach gromadziła cyganerię artystyczną i towarzyską śmietankę Moskwy. Największy wkład w rozsławienie tego miejsca w świecie ma nieżyjący już rosyjski bard - Bułat Okudżawa. Jego pamięć uczczona jest w tym miejscu nowoczesnym pomnikiem. Na Arbacie stoi również pomnik mieszkającego tu w XIX wieku wybitnego pisarza rosyjskiego, Aleksandra Puszkina. Po wieczornym spacerze ulicami Moskwy i ewentualnych szaleństwach w którymś z nocnych klubów trzeba wracać do hotelu, by nabrać sił na kolejny dzień zwiedzania.

Weekend jest zdecydowanie za krótki, by poznać Moskwę – to pierwsza myśl, która pojawia się po obudzeniu, należy więc szybko rozpocząć zwiedzianie. W zależności od preferencji, można wybrać się na zwiedzanie Galerii Trietiakowskiej lub wizytę w jednym z najbardziej ekskluzywnych centrów handlowych na świecie, czyli GUM. Zgromadzone w Galerii Trietiakowskiej arcydzieła nikogo nie pozostawią obojętnym. Wśród najważniejszych artystów tam prezentowanych znajdują się właściwie wszyscy rosyjscy mistrzowie – Andriej Rublow, Ilia Riepin, Izaak Lewitan, Iwan Kramskoj, Iwan Szyszkin, Wiktor Wasniecow, Wasilij Pierow oraz wielu innych, mniej znanych artystów. Z kolei ci, którzy wybiorą się do GUM, znajdą wszystkie najważniejsze światowe marki, doskonałej jakości produkty z najwyższej półki oraz oszałamiające ceny we wspaniale zaaranżowanej przestrzeni licznych butików.

Przed powrotem warto poświęcić również czas na przejazd całej trasy metra oznaczonej kolorem brązowym (numer 5). Chociaż każda stacja posiada jedyne w swoim rodzaju motywy zdobnicze i wystrój, wszystkie je łączy niesamowity przepych i styl wystroju, który przywodzi na myśl raczej kunsztowne zabytki, a nie nowoczesność. Moskiewskiego metra nie da się pomylić z żadnym innym na świecie i z pewnością jest to niezapomniane miejsce. Przejazd całej trasy linii numer 5 trwa około 1,5 godziny i naprawdę warto to zrobić! Jako ciekawostkę dodać można, że metro moskiewskie pod względem ilości przewożonych codziennie pasażerów plasuje się na drugim miejscu na świecie, codziennie niemal 1000 pociągów przewozi ponad 7 mln pasażerów, a jego historia sięga roku 1935, kiedy to otwarto pierwszą spośród istniejących dzisiaj 12 linii.

Cerkiew na Placu Czerwony w Moskwie

Fot. SXC

Na koniec możemy udać się w kolejną sentymentalną podróż i przejść się Aleją Bohaterów Kosmosu, gdzie ustawiono popiersia kosmonautów, a także zwiedzić pobliskie Muzeum Kosmosu. Wszystkie te atrakcje (oraz wiele innych) mieszczą się w Ogólnorosyjskim Centrum Wystawowym, które wprawdzie nie jest w samym centrum miasta, jednak dojazd do niego nie jest trudny. Każdy zwiedzający Moskwę turysta zauważa jeszcze jedną z atrakcji tego miasta – budynki nazywane Siedmioma Siostrami Stalina. Jest to 7 wysokościowców zbudowanych w stolicy Rosji pomiędzy rokiem 1947 a 1954 na polecenie Stalina, w związku z obchodami 800-lecia istnienia Moskwy. Budowle te to: Hotel Ukraina, Hotel Lieningradskaja, Kotielniczieskaja, Kudrinskaja, Ministerstwo Rolnictwa, Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Moskiewski Uniwersytet Państwowy. Wszystkie te gmachy, w większości ogromne, bardzo wysokie i wieloskrzydłowe, wykazują wyraźne cechy socrealizmu i Polakom nieodmiennie kojarzą się z naszym najważniejszym reliktem czasów sowieckich – Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie. Na koniec pobytu w Moskwie czeka nas jeszcze tylko przejazd przez miasto w kierunku lotniska, kiedy to przez szyby rzucić będzie można jeszcze ostatnie spojrzenie na architekturę Moskwy i jej mieszkańców, żałując, że weekend nie może trwać dłużej.

Ile kosztuje zwiedzanie?

Galeria Trietiakowska – 130–230 rubli (2–5 euro)
Muzeum Kosmosu – około 130 rubli (2 euro)
Muzeum im. Puszkina – 300 rubli (6 euro)
Obiad – od 100 rubli w górę
Woda mineralna – 12-20 rubli
Piwo – 10–20 rubli za butelkę, w pubie od 20 rubli w górę
Fast food – od około 10 rubli w górę

Gdzie spać w Moskwie?

Moskwa to stolica bogactwa i luksusu, dlatego też trudno jest tu znaleźć tanie miejsce noclegowe – ceny zaczynają się mniej więcej od poziomu 10 euro za noc i nie ma tańszych opcji. Nawet prywatne osoby, oferujące turystom mieszkania i pokoje do wynajęcia, oczekują właśnie takiej kwoty. Stolica Rosji to jedno z miejsc, gdzie lepiej zdać się na klasyfikowane w gwiazdkowych rankingach hotele. Kwatery prywatne i hostele nie mają tutaj bardziej atrakcyjnych cen, a ich standard bywa bardzo różny. Zamożni goście mogą sobie pozwolić na weekend w luksusie w jednym z 20 pięciogwiazdkowych hoteli – w takim wypadku trzeba się jednak liczyć z wydatkiem od 100 do znacznie ponad 500 euro za noc.

Jak się przemieszczać po Moskwie?

Zdecydowanie najlepszym sposobem na przemieszczanie się po stolicy Rosji jest korzystanie z tutejszego metra. 12 linii i ponad 170 stacji powoduje, że tym środkiem transportu publicznego można dotrzeć właściwie wszędzie w obrębie centrum Moskwy. Jest to najszybszy sposób podróżowania, ponieważ unika się korków, jakie tworzą się w centrum miasta, a do tego bilety nie są drogie. Dodatkową zaletą metra jest również częstotliwość odjazdów – pomiędzy godziną 6 rano a 1 w nocy metro odjeżdża z każdej stacji co około 5-10 minut, a w godzinach szczytu niemal co minutę. Oczywiście po stolicy Rosji kursuje również naziemna komunikacja zbiorowa w postaci autobusów, trolejbusów i tramwai, gdzie cena za przejazd to około 20–25 rubli (ok. 0,5 euro). Na obrzeżach miasta dodatkowo końcowe stacje metra stanowią jednocześnie początkowe stacje naziemnych linii kolejek podmiejskich, które noszą zresztą nazwę "lekkiego metra". Bilety sieci metra kupuje się na określoną ilość przejazdów i w zależności od tego kosztują od 20 rubli (około 0,5 euro) za jeden przejazd do około 900 (około 20 euro) za 60 przejazdów. W Moskwie oczywiście przy większym budżecie można korzystać z taksówek lub wynajętego samochodu, jednak wiąże się to z dużo wyższymi kosztami, a często również z dłuższym czasem przejazdu.