Ciekawostki o Baku

Baku nocą

Fot. teuchterlad

Baku to „miasto w ogniu" i wprawdzie pierwotnie nazwa ta związana była raczej z płytko położonymi złożami ropy naftowej i gazu ziemnego, jednak obecnie przydomek dotyczy przede wszystkim kruchego i niestabilnego układu sił pomiędzy różnorodnymi stronnictwami w kraju. Miasto przez wieki swojego istnienia zyskiwało jednak jeszcze inne nazwy – najczęściej powtarzające się określenia to „brama Orientu” oraz „,miasto czterech żywiołów”. Sama zaś nazwa Baku wywodzi się od perskiego słowa „badkube”, które oznacza „uderzenie wiatru” i ma związek z często występującymi tutaj często, porywistymi wiatrami północno-zachodnimi.

W najnowszej ekranizacji "Przedwiośnia" w reżyserii Filipa Bajona z 2001 roku aż 20 % wszystkich ujęć kręconych było w Baku. Ekipa przedwiośnia przebywała w Baku w dniach 25 października 2000 – 9 listopada 2000, odbyło się tutaj aż 6 dni zdjęciowych, podczas których nakręcono kilkanaście scen, w tym kilka kluczowych dla filmowej akcji. W Baku w zdjęciach brało udział ponad 1000 statystów oraz kilkunastu aktorów z Polski, Rosji i Azerbejdżanu.

Cały Azerbejdżan, a przede wszystkim właśnie Baku, tworzy pewien rodzaj narodowej pamięci gromadzącej: naleciałości kultury arabskiej, powszechną islamizację, tureckie i rosyjskie wpływy wynikające z wielowiekowej zależności oraz trudne doświadczenia tutejszych Ormian. Wszystko to tworzy kulturę żywą, barwną i porywająco energetyczną.

Pierwsze wzmianki o istnieniu Baku pochodzą z II wieku, następnie nieco lepiej dokumentowana historia to wiek V, a relatywnie dużo materiałów historycznych dotyczy historii miasta po 1100 roku. Przez prawie 200 lat Azerbejdżan znajdował się pod wpływem Rosji, spod którego wyzwolił się dopiero po upadku komunizmu i ZSRR. Dziwne jest jednak, że tak ogromne miasto było w stanie funkcjonować tutaj w przeszłości mimo opadów wynoszących jedynie około 200 milimetrów rocznie bez problemów przy zaopatrzeniu mieszkańców w wodę.

Zupełnie niesamowite wydaje się, że w tak odległym mieście jak Baku, wkład polskich architektów w lokalne budownictwo może być tak duży, tym bardziej, że cała tutejsza emigracja liczyła tylko około 100 osób. Dotyczy to szczególnie reprezentacyjnych budynków z końca XIX i początku XX wieku. Większość z nich to projekty Polaków, toteż polska architektura wpłynęła znacząco na obecny kształt miasta. Szczególne dokonania na tym polu należą do architekta Kazimierza Skórewicza.

"Baku to ropa!" Jeden z najpowszechniejszych sloganów używanych w odniesieniu do stolicy Azerbejdżanu zawiera kwintesencję tego,  co w tym mieście jest najważniejsze. Ropę wydobywano tutaj i użytkowano od początku istnienia miasta. Złoża są tu bardzo płytkie, a często nawet powierzchniowe, jednak pierwotne metody zostały w XIX wieku zastąpione przemysłowymi, a Baku dawno stało się kuźnią fortun, jakie znane są w finansowym świecie dzisiaj. Podstawą tego stały się rewolucyjne decyzje władz carskich pozwalające na zakup roponośnych działek przez prywatnych inwestorów. Baku wkroczyło w nową erę. W 1872 roku, kiedy to dzięki genialnym planom inżynierskim Polaka Witolda Zglenickiego oraz ich zastosowaniu przez Pawła Potockiego zaczęto wydobywać w Baku ropę z dna Morza Kaspijskiego, było to pierwsze miejsce na świecie , gdzie eksploatowano pola roponośne położone pod dnem morskim. Dla ówczesnych mieszkańców miasta fantastyczne konstrukcje platform wydobywczych musiały się wydawać czymś nierealnym, fatamorganą albo snem... W Baku narodziła się dzięki ropie fortuna Alfreda Nobla, fundatora nagrody za wyjątkowe osiągnięcia w różnych dziedzinach nauki. Także takie rody jak Rotszyldowie czy Muchtarowie pomnażały tutaj swoje majątki.

Poza tym Baku może się pochwalić unikalną (naprawdę starą) starówką. Mury miejskie zachowane w dużej części do dzisiaj pochodzą przede wszystkim z IX wieku, wizytówka miasta, czyli Baszta Dziewicza, została wzniesiona w XII wieku,  a pobliski Pałac Szachów - od XIV do XVII wieku. Z tą nazwą wiąże się kilka legend. Jedna mówi o owdowiałym władcy, który zakochał się we własnej córce. Ta, chcąc uniknąć kazirodczego związku zażyczyła sobie wieży w zamian za ślub i - ciągle twierdząc, że jest ona za niska - odwlekała ożenek. Na koniec rzuciła się z najwyższego piętra wprost w morskie fale. Druga historia sugeruje poświęcenie wieży bogini Ani, która w mitologii kaukaskiej i azjatyckiej opiekuje się kobietami, a ostatnie i najbardziej prawdopodobne wywodzi nazwę baszty po prostu od faktu, że nie została ona nigdy zdobyta siłą przez żadnego z najeźdźców.

Jedną z najważniejszych osobliwości Baku są pradawne miejsca kultu zoroastryjskiego – Świątynie Wiecznego Ognia. Miejsce gdzie od czasów antycznych płonął ogień, który spalał wydobywający się z płytkich złóż gaz ziemny. Niespodziewanie w 1902 roku święte, odwieczne ognie jednak zgasły, co prawdopodobnie związane było z wydobyciem ropy w okolicy. Świątynie zapomniane więc zostały na kilkadziesiąt lat, podupadły i uległy zniszczeniom. Jednak w 1969 roku doprowadzono do świątyni rurociąg gazowy, by święte ognie mogły ponownie zapłonąć. Świątynia w obecnym kształcie powstała tutaj dzięki zaangażowaniu Hindusów, którzy święte ognie poświęcili swojej bogini Javalaji, tłumnie pielgrzymując do tego miejsca, by podziwiać ten niesamowity spektakl natury.

Jeśli więc koniecznie chciałbyś zobaczyć te wszystkie cuda na własne oczy, nasza wyszukiwarka lotów pomoże ci znaleźć tanie bilety lotnicze do Baku, a wtedy naprawdę tanie loty do Baku staną się faktem. Zapraszamy serdecznie do korzystania z usług portalu Tanie-loty.com.pl.