Zwiedzanie Aleksandrii

Biblioteka Aleksandryjska

Po pierwotnej Bibliotece Aleksandryjskiej, założonej w III wieku p.n.e., nie został nawet ślad. Jednak jej historia jest nadal żywa. Pierwsza biblioteka gromadziła najcenniejszy i największy w tamtym czasie zbiór papirusów i manuskryptów. Każdy, kto wjeżdżał do Aleksandrii z jakąś księgą, musiał ją zostawić w depozycie biblioteki, by można było ją skopiować. Podczas inwazji Cezara na Egipt (48/47 p.n.e.) od okrętów egipskich zajął się ogniem Pałac Królewski, a następnie ogień przeniósł się na bibliotekę (Brucheion). Duża część zbiorów przetrwała jednak piewszy pożar. W dodatku według świadectwa historyka greckiego Plutarcha, wódz rzymski Antoniusz ofiarował królowej Kleopatrze, tytułem rekompensaty, 200 tys. woluminów z biblioteki w Pergamonie. Jednak w 391 r. patriarcha Teofil, wykonując rozkaz cesarza Teodozjusza o niszczeniu świątyń pogańskich, spalił część Serapeionu (tam znajdowały się także księgi pogańskie) a ostatecznie księgozbiór zniszczono w 642 r. na rozkaz kalifa Omara I, który nakazał spalenie wszystkich ksiąg niewiernych.

Dwa tysiące lat po jej spaleniu, w 2002 roku powstała Nowa Biblioteka Aleksandryjska. Książnica zaskakuje nowoczesną formą architektoniczną i niezwykle bogatym księgozbiorem. Na zewnętrznej ścianie budynku wyryto litery wszystkich istniejących na świecie alfabetów. Częściowo przeszklony strop budynku otwiera się na morze i błękit nieba, doświetlając siedmiokondygnacyjną czytelnię, mogącą pomieścić 2000 czytelników. W budynku znajdują się także: muzeum, czytelnia starodruków i mikrofilmów, eksploratorium i planetarium oraz centrum konferencyjne. Książnicę odwiedza ponad 800 tys. czytelników rocznie.

Fort

U wejścia do portu wschodniego, na małym półwyspie (w starożytności była to wyspa Faros) znajduje się XV-wieczny Fort Kaitbeja. Jego średniowieczne, grube mury wznoszą się na miejscu legendarnej latarni morskiej z Faros, zniszczonej w 1326 roku przez trzęsienie ziemi. Do budowy fortu użyto fundamentów oraz bloków ze zburzonej latarni. Wewnątrz twierdzy znajduje się najstarszy w mieście meczet i Muzeum Morskie.

Pałac Ras el-Tin

W 1818 r. z rozkazu Wielkiego Paszy rozpoczęto budowę gigantycznego pałacu Ras el-Tin. Na wschód od pałacu zbudowano szpital i koszary. Za czasów króla Fuada pałac został przebudowany i przez długi czas (do 1952 r.) pełnił funkcję siedziby rządu. W tej chwili budynek jest siedzibą admiralicji, a jego wyjątkowo piękne ogrody są udostępnione dla zwiedzających.

Katakumby i podziemne nekropolie

Katakumby Kom al-Shoqafa to największy rzymski cmentarz w Egipcie. Wykuty w skale kompleks grobowy ma trzy kondygnacje, z których najniższa znajduje się na głębokości 35 metrów. Na najwyższym poziomie znajduje się rotunda i jadalnia, w której urządzano stypy. Z głównej komory grobowej plątanina korytarzy prowadzi do ponad 300 nisz na ciałami. Czas powstania kompleksu datuje się na początek II w. n.e - dekoracje sarkofagów są mieszaniną sztuki egipskiej, greckiej i rzymskiej.

Nekropolia Al-Anfushi to pięć grobów z III wieku p.n.e., odkrytych w 1901 roku. Korytarze wykute w skale wapiennej prowadzą do pojedynczych komór grobowych. Ściany zdobią wizerunki Ozyrysa, Horusa, Izydy oraz sceny z życia codziennego. Malowidła ścienne łączą w sobie elementy sztuki greckiej i egipskiej.

Z kolei groby Mustafa Kamel (Rushdy) to cztery podziemne, wykute w skale groby z II wieku p.n.e. Wyróżniają się one żywą kolorystyką naściennych inskrypcji i obrazków, opowiadających o codziennych czynnościach i religijnych przekonaniach złożonych tu zmarłych.

Zabytki starożytne

Podczas prac archeologicznych, z których znaczną część prowadzili Polacy, odkryto w Aleksandrii wiele starożytnych budowli. Do najznamienitszych zabytków można zaliczyć: Cezareum (I w. p.n.e.) z dwoma obeliskami egipskimi, tzw. Igłami Kleopatry, świątynię Serapisa i Izydy (221-203 p.n.e.) oraz Serapeum (285-246 p.n.e.) z tzw. kolumną Pompejusza (297 n.e.). Wysoka na 27 metrów kolumna została wzniesiona na cześć cesarza Dioklecjana i stanowi jedyną pozostałość po świątyni zniszczonej przez chrześcijan w 391 roku.

Aleksandria słynęła także ze swoich podziemnych cystern na wodę. Jeszcze w XVII wieku było ich ponad 300 – do dzisiejszych czasów przetrwało sześć. Największą jest podziemna cysterna An-Nabih.

Polscy archeolodzy odkryli w 1960 na Kom el-Dikka łaźnie rzymskie oraz jedyny w Egipcie rzymski teatr z przełomu III i IV w. Amfiteatr odkryto po rozebraniu stojącego w tym miejscu napoleońskiego fortu. W położonych obok termach i marmurowych łaźniach eksponowane są dobrze zachowane mozaiki z czasów rzymskich. Przedmioty odkryte podczas wykopalisk w Aleksandrii zebrano w salach Muzeum Grecko-Rzymskiego, które odkrywa przed zwiedzającymi złożone i przenikające się dwie epoki i kultury na wybrzeżu Morza Śródziemnego. W zbiorach muzeum znajduje się około 40 tys. zabytkowych przedmiotów.