Zwiedzanie Rygi

Katedra w Rydze

Fot. nemomemini

Zamek w Rydze
Zamek został zbudowany w 1330 roku na miejscu pierwszych fortyfikacji. Zamek został kilka razy rozbudowywany m.in. w 1497 oraz 1515 roku. Cała twierdza była gruntownie odrestaurowana i powiększona pomiędzy XVII a XIX wiekiem. Kolejny remont przeprowadzono w latach 30. XX wieku, którym kierował architekt E. Laube. W 1938 roku rząd łotewski ogłosił że zamek będzie odtąd siedzibą parlamentu. Obecnie zamek jest oficjalną rezydencją prezydenta Łotwy oraz kilku państwowych muzeów.

Starówka w Rydze
Starówka w Rydze jest stosunkowo niewielka (zajmuje tylko 0,5 kilometra kwadratowego powierzchni), ale i tak należy do najpiękniejszych we wszystkich nadbałtyckich krajach. Bez wahania można powiedzieć, że to największa atrakcja miasta. To stwierdzenia zdają się potwierdzać tłumy turystów spacerujące po wąskich uliczkach Rygi. Architektura historycznego centrum miasta jest dostojna i bogato dekorowana. Do najciekawszych zabytków sakralnych Rygi zlokalizowanych na starówce należy luterański Kościół św. Jana pochodzący z XIII wieku i katolicki Kościół św. Jakuba reprezentujący styl wczesnego gotyku. Wzrok przyciągają przepiękne kamieniczki Trzej Bracia oraz kamienice mieszczańskie, a także Dom Bractwa Czarnogłowych. Ważnym punktem na mapie starówki jest Pomnik Wolności. Statua reprezentująca niepodległość państwa trzyma w rękach trzy gwiazdy – symbole trzech regionów: Inflantów, Kurlandii i Łatgalii. Warto przyjrzeć się historycznej zabudowie Rygi, aby poznać słynny styl tzw. ryskiej secesji.

Kościół św. Piotra (Sv. Pēter Baznīca)
Bardzo charakterystyczny w panoramie Rygi jest Sv. Peterbaznica (kościół św. Piotra). Dzięki wysokiej i smukłej wieży widoczny jest niemal z każdego punktu na starówce, ale chyba najładniej prezentuje się z Akmens tilts. Zbudowano go w 1209 r., stąd też przez całe wieki uznawano go za symbol potęgi chrześcijaństwa na Łotwie. Pokryta patyną wieża widoczna jest z każdego miejsca w centrum, toteż stanowić może doskonały punkt orientacyjny. Kościół zbudowano w stylu romańskim, jednak w latach 1408-09 z funduszy obywatelskich zmieniono jego kształt na gotycki. W połowie XV w. poczyniono kolejne kroki ku zmianom, przebudowując świątynię w trójnawową bazylikę. Nieco później dodano także drewnianą wieżę. W ciągu dwóch stuleci wieża wielokrotnie się załamywała, lecz za każdym razem ją odbudowywano. Za każdym razem była też wyższa. W 1660 r. wzniesiono 122-metrową konstrukcję, która okazała się najwyższą w owym czasie na świecie. Niestety, w 1721 r., wskutek potężnej burzy z piorunami, i ta runęła. W czasie II wojny światowej kościół doznał największych w dziejach swego istnienia zniszczeń. Rozpoczęta w latach 60. odbudowa trwała dwadzieścia lat. Ostatecznie cały kościół „powstał z popiołów" dopiero w 1984 r. Resztki drewnianej, barokowej wieży, zastąpiono nową ze stali. Odtworzono przy okazji i zegar, który co trzy godziny odgrywa ludową melodię Riga dimd (Ryga dudni). Wnętrze świątyni, jak przystało na kościół romański, jest skromne i dość ciemne. Do naszych czasów zachowało się jedynie kilkanaście kamiennych i drewnianych epitafiów, pochodzących z przełomu XVII i XVIII w. Obecnie, mimo zmian, jakie zachodziły na przestrzeni wieków, wciąż można jeszcze dostrzec wpływy romańskie, jak choćby trzy portale wejściowe w ścianie frontowej i niewielkie, wąskie okna nad nimi. Istnieje możliwość wejścia na szczyt wieży (po 360 stopniach). Panorama rozciągająca się zeń wynagrodzi wszelkie trudy.

Kościół Św. Jakuba
Zbudowana ok. 1225 r. Sv. Jekaba baznica (kościół św. Jakuba) stanęła poza murami dla ludności osiadłej na podgrodziu. Ze wszystkich staromiejskich świątyń ta właśnie w największym stopniu zachowała do dziś gotyckie rysy. Przykładem jest widoczna z daleka smukła wieża wysokości 80 m. Według legendy zawieszony na wieży kościelny dzwon (1480 r.) odzywa się zawsze, gdy przechodzi w jego pobliżu niewierna żona. W 1522 r. kościół przejęli protestanci, lecz 60 lat później, po wkroczeniu do miasta wojsk polskich przywrócono go katolikom - obecnie jest siedzibą katolickiego arcybiskupstwa. Obok stoi dwupiętrowy budynek parlamentu (saeima), wzniesiony w 1867 r. w stylu florenckiego renesansu.

Mieszczańskie kamieniczki
Blisko kościoła św. Jakuba, przy bocznej uliczce Maza Pils podziwiać można zespół średniowiecznych kamieniczek, tzw. Tris brali (Trzej Bracia), przywodzących na myśl tallińskie Trzy Siostry - poza podobną nazwą nie mają jednak z nimi w zasadzie nic wspólnego. Mieszczańskie domy zwracają uwagę przede wszystkim wspaniale zdobionymi, acz zupełnie różnymi od siebie frontonami. Kamieniczka pod nr. 17 po prawej stronie z gotyckim schodkowym szczytem. Otynkowana na biało, uchodzi za najstarszą zachowaną cywilną budowlę w mieście, wzniesioną gdzieś na przełomie XV i XVI w. XVII-wieczny dom po lewej stronie (nr 21) zdradza już wyraźne cechy barokowe, zaś bezwarunkowo najpiękniejsza jest środkowa kamienica (nr 19), pomalowana na żółto i wzniesiona w stylu niderlandzkiego manieryzmu (1646 r.). Urządzono w niej Latvijas Arhitekturas muzejs (Muzeum Architektury).

Gildie
Interesującymi obiektami są również gildie kupieckie, typowe dla krajów nadbałtyckich. Oryginalne budynki średniowiecznych gildii nie zachowały się, a te, które oglądać można dzisiaj pochodzą z poł. XIX w.
Maza gilde (Mała gildia) przy Amatu iela 5 powstała w latach 1864-1866 i dość udanie imituje angielski neogotyk w tudorskiej wersji. Środek zdobią witraże z herbami poszczególnych cechów oraz portretami ich mistrzów, widoczki Rygi. Petersburga, Moskwy, Bremy, Lubeki, Hamburga i Rostoku.
Obok, przy Amatu iela 6, wznosi się okazała Liela gilde (Wielka Gildia) z neogotyckim frontonem, wzniesiona w latach 1851-1857 przy wykorzystaniu elementów pierwotnego obiektu stojącego na tym miejscu od średniowiecza. Dzięki temu zachowała się XV-wieczna Izba Minsterska z Białą Salą, zdobione sklepieniem krzyżowo-żebrowym podtrzymywanym przez 6 filigranowych kolumn. Kwadratowe pomieszczenie obok, zwane Ligavas kambaris (Sala Narzeczonej) pochodzi z 1521 r. Wielka Gildia służy obecnie ryskiej filharmonii jako sala koncertowa.

Mury obronne
Jekaba iela prowadzi do malutkiej Zviedru varti (Brama Szwedzka), wykutej w ciągu kamieniczek pod koniec panowania szwedzkiego (1698 r.), po przejściu przez bramę dociera się na Torna iela, dość popularny trakt spacerowy z odnowionym w latach 1885-1887 fragmentem murów miejskich.
Ryskie fortyfikacje pierwotnie liczyły 28 wież i baszt obronnych, o ich dawnej świetności niech świadczy postawiona na nowo czworoboczna Ramera tomis. Jedyny obiekt zachowany do dziś w oryginalnej postaci to ogromna Pulvertornis (Baszta Prochowa), przy końcu traktu, na rogu z Smilsu iela. Wzniesiona po raz pierwszy przed 1330 r. z czerwonej cegły budowla imponuje swoimi rozmiarami - 26 m wysokości przy średnicy 14,5 m i grubości ścian ponad 2,5 m.

Parki
Ryga jest miastem zieleni, o czym świadczy 15 parków miejskich, 7 leśnych i ok. 150 małych zieleńców o łącznej powierzchni 7000 ha. Obok licznych parków i bulwarów w centrum jest sporo terenów zielonych w różnych dzielnicach. Najpopularniejszym od okresu międzywojennego terenem wypoczynku świątecznego jest Mezaparks (Park Leśny) rozciągający się na zachodnim brzegu Kisezers. Na powierzchnię ponad 420 ha składa się w dużym stopniu las świerkowy. Na początku wieku Mezaparks był dzielnicą zamieszkaną przez elitę miejską, o czym świadczą eleganckie stare wille. Dziś na terenie parku znajdują się restauracje, kawiarnie, teatr letni i estrada muzyczna, urządzenia sportowe i rekreacyjne. Jest tu również 16-hektarowy ogród zoologiczny i ogród botaniczny.